De zwarte bij is de enige inheemse honingbijensoort in Nederland. Helaas is de zwarte bij met uitsterven bedreigd, met name door de invoer van andere (niet-inheemse) bijensoorten. Zwartebij.org is een jonge bijenteeltorganisatie uit Limburg. De organisatie heeft als doelstellingen enerzijds de conservatie, teelt, selectie, promotie en studie van en anderzijds de educatie over onze inheemse zwarte bij, Apis mellifera mellifera; evenals de ontwikkeling van een duurzame imkerij.
Honingbij
Wanneer er gesproken wordt over bijen, dan denken velen meteen aan een bijenkorf of -kast en algauw wordt ook de associatie met honing gelegd. Honingbijen worden hier sinds mensenheugenis door imkers gehouden en lijken dus als vanzelfsprekend inheems. Maar de ene honingbij is de andere niet en is er slechts eentje écht inheems. De zwarte bij (Apis mellifera mellifera) is die “honingbij van bij ons”, zij is de énige honingbij inheems in Nederland, maar door menselijke activiteit gedurende de afgelopen 150 jaar zijn de populaties van de zwarte bij inmiddels zo schaars geworden dat we helaas moet stellen dat dit unieke insect vandaag de dag een bedreigde diersoort is.
Conservatie
ZwarteBij.org werkt aan de conservatie van onze bedreigde inheemse zwarte bij, soms ook wel Mellifera genoemd. Hiertoe brengt zij imkers van verschillende landen (België, Nederland, Duitsland) en met verschillende perspectieven (klassiek, natuurlijk, biodynamisch) samen die allen een passie voor het behoud van de zwarte bij hebben. De conservatie van de zwarte bij is niet alleen belangrijk vanuit het perspectief van biodiversiteitsbehoud, maar ook vanuit het bewerkstelligen van een duurzame imkerij in onze regio. Immers, een duurzame imkerij kan alleen tot stand komen door te werken met honingbijen die aangepast zijn aan de lokale omgevingsomstandigheden.
Er wordt op verschillende manieren gewerkt. Zo wordt er ten eerste ingezet op het bestendigen van een overlarfnetwerk, het uitvoeren van selectieteelt en het opzetten en beheren van paringsstanden. Op die manier wil ZwarteBij.org haar leden makkelijk toegang geven tot goed teeltmateriaal van de zwarte bij. Daarnaast zet ZwarteBij.org ook in op “rewilding” van de zwarte bij. De beste manier om de zwarte bij te behouden voor de toekomst is door haar terug te geven aan de natuur, bovendien zal deze “wilde” genenpoel ook een back-up vormen voor als er in de selectieteelt iets misloopt. Dit alles gebeurt onder wetenschappelijk toezicht.
Verder werkt ZwarteBij.org ook aan de verbetering van de bijenweide en organiseert zij elk jaar enkele praktijkgerichte studiedagen. Tevens biedt zij imkers de mogelijkheid om zichzelf op eigen ritme bij te scholen over topics als solitaire bijen, koninginnenteelt, bijenziekten, imkeren het jaar door, drachtplanten, … De leden hebben daartoe toegang tot een digitaal leerplatform (cursussen, bibliotheek, webinars) en een besloten forum waarop zij samen met andere leden allerlei ervaringen kunnen uitwisselen. Goed imkeren start immers met een stevige basis aan kennis!